Τι Είναι το Χρήμα; (με απλά λόγια)

Ενώ η ερώτηση “Τι είναι Χρήμα” αφορά ένα θέμα το οποίο ενδιαφέρει τους πάντες, τείνει να απασχολεί ελάχιστους. 

Πόσοι από εσάς ή τους φίλους σας γνωρίζουν τι πραγματικά είναι το χρήμα και, αν όχι, πόσοι από εσάς έχουν το έχουν, έστω, αναρωτηθεί;

Παρακάτω απεικονίζεται η απάντηση που θα έδινε ένας Ευρωπαίος στην προηγούμενη ερώτηση:

Αυτό το, φαινομενικά, “άχρηστο” κομμάτι χαρτιού μπορεί να σου προσφέρει ένα ικανοποιητικό γεύμα στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης.

Από την άλλη, για έναν μη-Ευρωπαίο αποτελεί μονάχα ένα κομμάτι χαρτί το οποίο γράφει τον αριθμό 20, απεικονίζει μερικά παράθυρα και γέφυρες και έχει όμορφα φανταχτερά χρώματα. 

Οπότε, τι είναι το χρήμα και πως σου δίνει τη δυνατότητα να αγοράζεις πράγματα;

Είναι κάποιο προϊόν, μια υπηρεσία ή ένα περιουσιακό στοιχείο;
Ποιος το δημιουργεί, τι απεικονίζει και ποιος ο ρόλος του σε μια οικονομία;

Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να ρίξουμε λίγο φως στο τι είναι το χρήμα και πως αυτό συνδέεται με την έννοια της αξίας.

Στην συνέχεια, θα μιλήσουμε για 3 βασικές λειτουργίες που εξυπηρετεί το χρήμα αλλά και τα 6 χαρακτηριστικά που καθιστούν ένα υλικό ως καλό χρήμα.

Τέλος, θα δούμε ποια ήταν κάποια από τα πιο δημοφιλή υλικά πάνω στα οποία αντικατοπτρίστηκε το χρήμα και θα κάνουμε μία σύγκριση ανάμεσα στο Ευρώ, το Bitcoin, τον χρυσό και τα κοχύλια και κατά πόσο ήταν αποδοτικά ως χρήματα.

Καλό θα ήταν, πριν προχωρήσεις στην ανάγνωση του παρακάτω άρθρου, να διαβάσεις πρώτα την ιστορική πορεία του χρήματος ανά τους αιώνες. Θα σου δώσεις τις απαραίτητες βάσεις ώστε να μπορέσεις να κατανοήσεις ακόμα καλύτερα αυτά που ακολουθούν.

Βάλε καφεδάκι και πάμε!

---

Περιεχόμενα Άρθρου:

• Ποια είναι η Αξία του;
• Τι είναι το Χρήμα;
• Οι 3 Λειτουργίες του Χρήματος
• Τα 6 Χαρακτηριστικά του Χρήματος
• Μορφές Χρήματος
• Σύγκριση Χρημάτων
• 📜 Ιστορία του Χρήματος ▶
• Επιπλέον Υλικό

---

Τι Αξία έχει το Χρήμα;

Σχεδόν κάθε ανθρώπινη πράξη έχει ως απώτερο σκοπό της την παραγωγή αξίας.

Ως Αξία μπορούμε να θεωρήσουμε τη χρησιμότητα και την ωφελιμότητα που προσφέρει η χρήση ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας σε κάποιον και, κατ’επέκταση, σε μια κοινωνία. 

Εάν πεινάω, ένα κομμάτι ψωμί είναι ωφέλιμο για εμένα καθώς θα με βοηθήσει να ηρεμήσω την πείνα μου. Η αξία αυτού του ψωμιού προέρχεται από τη χρήση του ως τρόφιμο αλλά και την ιδιότητα του να με χορταίνει.

Ένας φούρναρης, λοιπόν, παράγει αξία για την κοινωνία μέσω της παραγωγής άρτου.

Εάν χαλάσουν τα παπούτσια μου, ένας υποδηματοποιός θα με βοηθήσει διορθώνοντας τα. Η αξία της εργασίας του υποδηματοποιού πηγάζει από το γεγονός ότι μου προσφέρει ξανά τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσω τα χαλασμένα μου παπούτσια.

Ένας υποδηματοποιός παράγει αξία διορθώνοντας και κατασκευάζοντας παπούτσια άλλων ανθρώπων.

Το χρήμα δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από την απεικόνιση αυτής της αξίας σε μια κοινή νομισματική μονάδα η οποία εκφράζεται σε μια αγορά μέσω της τιμής.

Συμπεραίνουμε, λοιπόν, πως το χρήμα και η αξία αποτελούν έννοιες αλληλένδετες.

↑ Πίσω στην αρχή

---

Τι είναι το Χρήμα;

Η έννοια του χρήματος μπορεί να πάρει πολλούς ορισμούς.

Καταρχάς είδαμε, πως το χρήμα δεν αποτελεί κάποιο προϊόν, ένα αγαθό ή μια υπηρεσία αλλά ένα μέσο απεικόνισης της αξίας που εμπεριέχει κάτι σε μια οικονομία.

Το Χρήμα είναι το Μέσο Απεικόνισης της Αξίας σε μια οικονομία

Ένα αναψυκτικό κοστίζει 2 Δολάρια στην Νέα Υόρκη, η αλλαγή βρύσης στο μπάνιο σου κοστολογείται στα 60 Ευρώ στην Θεσσαλονίκη ενώ ένα ανδρικό κούρεμα στο Κάιρο θα σου κοστίσει περίπου 88 Αιγυπτιακές Λίρες.
Αντίστοιχα, ένα γουρουνάκι του γάλακτος κόστιζε 3 Δραχμές τον 5ο αιώνα π.Χ. ενώ σήμερα, περίπου 85 Ευρώ όπως αντίστοιχα, ένα λίτρο αμόλυβδη το 2002 κόστιζε 264 δραχμές ενώ σήμερα, κοστίζει 2 Ευρώ.

Οποιοδήποτε αγαθό ή υπηρεσία σε οικονομία μπορεί να αποτιμηθεί σε χρήματα, μέσω της τιμής του.

---

❤️ Sharing is Caring
Μοιράσου αυτό το άρθρο με κάποιον που θέλει να μάθει περισσότερα σχετικά με το Χρήμα. Θα βοηθήσεις αυτόν αλλά και εμένα!

---

Ρόλος του χρήματος είναι να αποτελεί το πιο “ρευστό περιουσιακό στοιχείο” σε μια αγορά και να μπορεί να εξαργυρωθεί με οτιδήποτε υπάρχει σε αυτή.

Το Χρήμα είναι το πιο Ρευστό Περιουσιακό Στοιχείο σε μια οικονομία

Ένας μηχανικός αυτοκινήτων παράγει αξία επισκευάζοντας αυτοκίνητα.
Στη συνέχεια, η αξία αυτή ρευστοποιείται στο πορτοφόλι του μέσω χρηματικών απολαβών που εισπράτει από τους πελάτες του.
Τέλος, χρησιμοποιεί τα χρήματα αυτά μετατρέποντας τα σε αγαθά και υπηρεσίες που του είναι χρήσιμες για να καλύψει τις δικές του ανάγκες.

Όλα τα αγαθά και οι υπηρεσίες που κυκλοφορούν σε μια οικονομία μπορούν να μετατραπούν σε χρήμα. Ο κάτοχος του έχει την δυνατότητα να το ανταλλάξει με οτιδήποτε θεωρεί ότι θα τον βοηθήσει να πετύχει τους στόχους του, όποιοι και αν είναι αυτοί.

---

Το Χρήμα είναι ένα εργαλείο Μεταφοράς και Αποθήκευσης, Πλούτου αλλά και Χρόνου

Η αξία που παράγει κάποιος άνθρωπος μετατρέπεται σε χρήμα και έτσι έχει την δυνατότητα να την διαφυλάξει μέσα στο χρόνο και να την εξαργυρώσει σε ό,τι θέλει, όποτε το θέλει.

Ένας επιπλοποιός πήγε σήμερα στην εργασία του, παρήγαγε αξία αλλά δεν θέλησε να την εξαργυρώσει άμεσα.
Η ρευστοποίηση της αξίας που παρήγαγε σε χρήμα του έδωσε τη δυνατότητα να την διαφυλάξει και να την ανταλλάξει, στο μέλλον, με οτιδήποτε θελήσει.

↑ Πίσω στην αρχή

---

Οι 3 Λειτουργίες του Χρήματος

Αφού είδαμε μερικούς ορισμούς του χρήματος, ήρθε η ώρα να τους εκφράσουμε σε 3 βασικές λειτουργίες που επιτελεί το χρήμα:

1. Αποτελεί ένα κοινώς αποδεκτό μέσο έκφρασης της αξίας

Μας βοηθάει να απεικονίσουμε την αξία κάθε αγαθού ή υπηρεσίας σε μια κοινωνία.
Μέσω του χρήματος μπορούμε να ποσοτικοποιήσουμε την αξία σε μια κοινή νομισματική μονάδα όπως το Ευρώ, το Δολάριο ή τον χρυσό.

2. Αποτελεί ένα κοινώς αποδεκτό μέσο μεταφοράς της αξίας

Μας δίνει τη δυνατότητα να μεταφέρουμε αξία από τον έναν στον άλλον και να χρησιμοποιήσουμε το χρήμα ως αντάλλαγμα για την απόκτηση αγαθών και υπηρεσιών από άλλους μέσα σε μια οικονομία.
Αποτελεί ένα μέσο πληρωμής το οποίο είναι κοινώς αποδεκτό από όλους.

3. Αποτελεί ένα κοινώς αποδεκτό μέσο αποθήκευσης της αξίας

Μας δίνει τη δυνατότητα να διατηρήσουμε την αξία που έχουμε παράξει στο παρελθόν σε ρευστή μορφή ώστε να μπορούμε να την εξαργυρώσουμε στο μέλλον, όποτε το θελήσουμε.

🔎 Είναι το παραστατικό χρήμα καλό μέσο αποθήκευσης αξίας;
Εάν θέλεις να μάθεις πόσο καλό μέσο αποθήκευσης αξίας μπορεί να αποτελέσει το παραστατικό χρήμα του σήμερα, διάβασε το άρθρο του MoneyMinority σχετικά με τον Πληθωρισμό.

---

↑ Πίσω στην αρχή

---

Τα 6 Χαρακτηριστικά του Χρήματος

Για να μπορέσει ένα υλικό να αναλάβει το ρόλο του χρήματος σε μια οικονομία θα πρέπει να πληροί αποτελεσματικά τα 6 παρακάτω χαρακτηριστικά:

1. Το χρήμα πρέπει να είναι Διαιρετό

Θα πρέπει να μπορεί να διαιρεθεί σε υπομονάδες ώστε να μπορεί εξυπηρετεί συναλλαγές κάθε μεγέθους.

2. Το χρήμα πρέπει να είναι Φορητό

Θα πρέπει να μπορεί να μεταφερθεί εύκολα μέσα στον χώρο.

3. Το χρήμα πρέπει να είναι Ανθεκτικό

Θα πρέπει να είναι ανθεκτικό σε φυσική φθορά για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον.

4. Το χρήμα πρέπει να χαρακτηρίζεται από Ομοιομορφία

Θα πρέπει να έχει μια κοινή ομοιομορφία ώστε να μπορεί να γίνεται εύκολα αντιληπτό και αποδεκτό από όλους μέσα σε μία οικονομία.

5. Το χρήμα πρέπει να είναι Κοινώς Αποδεκτό

Θα πρέπει να είναι ευρέως αποδεκτό ως μέσο ανταλλαγής, αποθήκευσης και μέτρησης από όλους μέσα σε μια οικονομία.

6. Το χρήμα πρέπει να είναι Σπάνιο

Θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από περιορισμένη προσφορά στην οικονομία ώστε να μπορεί να διατηρεί την αξία του και να μην πληθωρίζεται συνεχώς.

↑ Πίσω στην αρχή

---

Μορφές Χρήματος

Το χρήμα έχει πάρει διάφορες μορφές μέσα στους αιώνες.

Από το αλάτι και τα κοχύλια, μέχρι τον χρυσό και τα δολάρια, το μέσο το οποίο αναλάμβανε τον ρόλο του χρήματος άλλαζε αρκετά συχνά σε μία οικονομία.

Δεδομένου του ότι ο βασικός ρόλος του είναι να μπορεί να εξυπηρετήσει ως ένα κοινώς αποδεκτό μέσο αποθήκευσης της αξίας, ίσως, το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του χρήματος να είναι η σπανιότητα του υλικού στο οποίο αντικατοπτρίζεται.

Ενώ, υλικά όπως το αλάτι και τα κοχύλια κάλυπταν κάποια από τα απαραίτητα χαρακτηριστικά του χρήματος (όπως η φορητότητα και η διαιρετότητα) απέτυχαν στο καλύψουν το πιο βασικό: Την σπανιότητα!

Εάν ο καθένας μπορεί να βρει αλάτι και κοχύλια και να τα χρησιμοποιήσει ως χρήμα τότε τα συγκεκριμένα υλικά χάνουν την ιδιότητα τους να κρατάνε αξία μέσα στο χρόνο, άρα αποτυγχάνουν ως χρήμα.

Ιστορικά, τα πολύτιμα μέταλλα έδειξαν να έχουν την ικανότητα να σταθούν αξιοπρεπώς ως χρήμα σε μια οικονομία καθώς κάλυπταν επαρκώς τα 6 χαρακτηριστικά του καλού χρήματος.

Συγκεκριμένα, ανάμεσα στα υπόλοιπα, νικητής βγήκε ο χρυσός λόγω της μεγαλύτερης σπανιότητας του.

Το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό, μαζί με το γεγονός ότι ο χρυσός δεν μπορεί να καταστραφεί με καμία μέθοδο, τον καθιστούσε το καλύτερο μέσο για να αποθηκεύσει κανείς την αξία που είχε στην κατοχή του μέσα στον χρόνο.

Από την άλλη, ο χρυσός, δεδομένου του ότι αποτελεί ένα βαρύ μέταλλο, δείχνει να χάνει όταν μιλάμε για την φορητότητα του.
Όσο και να τον διαιρέσεις σε υπομονάδες, η μεταφορά του αποτελεί κάτι δύσκολο, ακριβό και αρκετά ριψοκίνδυνο.

Οι τράπεζες ανακάλυψαν το συγκεκριμένο “κενό” στην χρήση του χρυσού ως χρήμα και προσπάθησαν να το “διορθώσουν” εκδίδοντας χαρτονομίσματα τα οποία “υποστηρίζονται” από χρυσό.

Μπορείς να σκεφτείς ένα τέτοιο χαρτονόμισμα ως μια επιταγή η οποία σου επιτρέπει να εξαργυρώσεις μια αντίστοιχη ποσότητα χρυσού σε μια τράπεζα.

Ένα χαρτονόμισμα που είναι “backed up” από χρυσό συνδυάζει την σπανιότητα του μετάλλου (μέσο αποθήκευσης της αξίας) και την φορητότητα της φύσεως ενός χαρτονομίσματος.

Το πρόβλημα στο συγκεκριμένο μοντέλο έγκειται στο γεγονός ότι πρέπει να εναποθέσουμε την πίστη μας στα τραπεζικά ιδρύματα ότι δεν θα εκδώσουν περισσότερα χαρτονομίσματα από όσα μπορεί να υποστηρίξει ο χρυσός που έχουν φυλαγμένο στα θησαυροφυλάκια τους.

Και έτσι έγινε…

Ο δεσμός αυτός μεταξύ χρυσού και χαρτονομισμάτων έσπασε μια και καλή το απόγευμα της Κυριακής 15 Αυγούστου το 1971 όταν ο πρόεδρος των Η.Π.Α. Ριτσαρντ Νίξον το ανακοίνωσε στην τηλεόραση.

Πλέον, ο κόσμος δεν μπορούσε να εξαργυρώσει τα χαρτονομίσματα του σε πραγματικό χρυσό πράγμα το οποίο κατέστησε το δολάριο, από απλό χαρτονόμισμα, σε παραστατικό χρήμα.

Το γεγονός αυτό έφερε μαζί του και μια νέα εποχή για το νομισματικό σύστημα του πλανήτη.

📚 Μάθε περισσότερα:
Εάν θέλεις να μάθεις περισσότερα σχετικά με την Ιστορία του Χρήματος και το πως η ανθρωπότητα μετέβει από την ανταλλακτική οικονομία στο ψηφιακό παραστατικό χρήμα του σήμερα, διάβασε το Άρθρο του MoneyMinority►

↑ Πίσω στην αρχή

---

Σύγκριση διάφορων υλικών ως Χρήμα

Για να γίνουν πιο κατανοητά τα χαρακτηριστικά που καθιστούν ένα υλικό εξαιρετικό ως χρήμα, ας προσπαθήσουμε να κάνουμε μια σχετική σύγκριση ανάμεσα σε:

• Κοχύλια ως χρήμα
• Ευρώ ως χρήμα
• Χρυσός ως χρήμα
• Bitcoin ως χρήμα

Στον παρακάτω πίνακα ακολουθεί η απόδοση του κάθε υλικού σε κάθε ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να επιδεικνύει το χρήμα.

↑ Πίσω στην αρχή

---

Επιπλέον Ερωτήσεις σχετικές με το Χρήμα

Σύμφωνα με την Google, οι χρήστες αναζητούν συχνά απαντήσεις στις παρακάτω ερωτήσεις σχετικά με το χρήμα.

Ας προσπαθήσουμε να τις απαντήσουμε συνοπτικά:

Τι είναι το Μαύρο Χρήμα;

Ως μαύρο χρήμα αναφερόμαστε στο χρήμα το οποίο προσπαθεί να ξεφύγει της κρατικής φορολογίας ή προέρχεται από παράνομες ενέργειες (όπως ναρκωτικά ή πορνεία).

Εάν, για παράδειγμα, ένας υδραυλικός πουλήσει υπηρεσίες αξίας €100 χωρίς απόδειξη τότε ο Φ.Π.Α. και η φορολογία που θα έπρεπε να αποδώσει στο κράτος καταλήγουν στην τσέπη του.

Εκτός από χαμένα έσοδα για το κράτος, η μαύρη αγορά τείνει να κάνει κακό και στην ίδια την αγορά καθώς οι “μαύροι” επαγγελματίες μπορούν να χαμηλώσουν τις τιμές τους χωρίς να μειώσουν το περιθώριο κέρδους τους κάνοντας τους “νόμιμους” επιχειρηματίες μη-ανταγωνιστικούς.

Τι είναι το Ξέπλυμα Χρήματος;

Ως ξέπλυμα χρήματος αναφερόμαστε στην διαδικασία της “νομιμοποίησης” χρήματος το οποίο προέκυψε από παράνομες ενέργειες.

Δραστηριότητες όπως η πώληση ναρκωτικών και όπλων είναι παράνομες οπότε όλα τα έσοδα που προκύπτουν από αυτές θεωρούνται μαύρα. Για να μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν αυτά τα χρήματα για μεγάλες αγορές (όπως ένα σπίτι ή ένα αυτοκίνητο) πρέπει να “καθαρίσουν”.

Αυτό γίνεται με διάφορες παράνομες μεθόδους όπως η έκδοση “εικονικών” τιμολογίων.

Τι είναι το Παραστατικό Χρήμα;

Ως παραστατικό χρήμα αναφερόμαστε στο χρήμα το οποίο δεν υποστηρίζεται από αποθεματικό κάποιου άλλου υλικού (όπως ο χρυσός).

Επίσης, το παραστατικό χρήμα ονομάζεται και χρήμα αναγκαστικής κυκλοφορίας επειδή επιβάλλεται ως μέσο πληρωμών και εισπράξεων από κάποιο κράτος.

Στα αγγλικά, το παραστατικό χρήμα θα το συναντήσεις ως Fiat Money το οποίο προκύπτει από τη λατινική λέξη “fiat” η οποία σημαίνει “by decree”, δηλαδή “με διάταγμα”.

Το χρήμα που χρησιμοποιούμε αυτή τη στιγμή (Ευρώ & Δολάριο) αποτελεί παραστατικό.

Τι είναι το Πλαστικό Χρήμα;

Ως πλαστικό χρήμα αναφερόμαστε στην πραγματοποίηση πληρωμών με πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες. Ο λόγος που προκύπτει αυτός ο όρος είναι λόγω του υλικού από το οποίο είναι κατασκευασμένες το οποίο είναι το πλαστικό.

Τι είναι το Ηλεκτρονικό Χρήμα;

Ως ηλεκτρονικό χρήμα αναφερόμαστε στο χρήμα το οποίο βρίσκεται σε κυκλοφορία αλλά όχι σε φυσική μορφή, δηλαδή σε κέρματα ή χαρτονομίσματα.

Σήμερα, η συντριπτική πλειοψηφία του χρήματος σε κυκλοφορία είναι σε ηλεκτρονική μορφή στα μητρώα των τραπεζών.

↑ Πίσω στην αρχή

---

Αυτά από εμένα, πως σου φάνηκε;

Όπως ανέφερα και στην αρχή, ενώ το χρήμα αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικό θέματα της καθημερινότητας για τους περισσότερους ανθρώπους, λίγοι δείχνουν να κατανοούν τον ρόλο ύπαρξης του και το τι πραγματικά αντιπροσωπεύει.

Ελπίζω να σε βοήθησα να ξεκαθαρίσεις κάποια πράγματα στο μυαλό σου και, αν θέλεις περισσότερη τροφή για σκέψη, ρίξε μια ματιά σε ένα άλλο άρθρο μου όπου αναλύω την ιστορική πορεία του χρήματος μέσα στους αιώνες.

Μέχρι το επόμενο άρθρο, τα λέμε στα σχόλια!

Sterg